Treblinka 1943 - Michał Wójcik

05-08-2021

Non- fictie

Wereldoorlog Twee

Het lot van de doodgravers hing af van de effectiviteit van het verbrandingsproces van de lijken. Als de grote hopen goed brandden, waren de SS'ers tevreden. En als ze blij waren, dronken ze alcohol. En als ze dronken waren, mishandelden ze hun gevangenen minder. Ziedaar de economie van Treblinka.

Het verhaal

Treblinka, augustus 1943. Honderden Joodse gevangen komen in opstand. Een knappe reconstructie van grootschalig verzet in een vernietigingskamp.

Op 100 kilometer van de Poolse hoofdstad Warschau lag vernietigingskamp Treblinka. Daar werden in 1942-1943 in iets meer dan een jaar tijd 900.000 mensen vermoord. Alleen in Auschwitz, waar 1,1 miljoen mensen om het leven kwamen, vielen tijdens de Tweede Wereldoorlog meer slachtoffers.

Op 2 augustus 1943 kwamen enkele honderden Poolse en Tsjechische Joden in Treblinka in opstand. Circa 400 van hen wisten te ontsnappen. Enkele tientallen overleefden de oorlog. Niet lang daarna werd het kamp ontmanteld. In zijn boek, dat in Polen een bestseller is, reconstrueert Wójcik de opstand in Treblinka.


Ik keek heel erg uit naar dit boek. Na al heel erg veel gelezen te hebben over Auschwitz, wilde ik ook wel wat meer weten over Treblinka. Jammer genoeg loste Treblinka 1943 mijn verwachtingen niet helemaal in.

In het begin van het verhaal was ik nog helemaal mee, maar hoe verder ik las hoe verder ik verdwaalde in de getuigenissen. Er komen heel erg veel Poolse namen in het boek voor die voor mij allemaal heel gelijkend zijn, al die namen brachten mij enorm in de war. Ook worden er vaak meerdere getuigenissen gebruikt over één en dezelfde gebeurtenis, na alle getuigenissen te hebben gelezen van die gebeurtenis verteld de schrijver dat de laatste niet kan kloppen omwille van allerlei factoren. Dan ben je mij dus helemaal kwijt, teveel informatie voor dit hoofdje. Hoe erg ik het zelf ook vind, ik legde het boek met nog twintig pagina's te gaan aan de kant en besloot het daarbij te laten. Het was mij een te grote opdracht om de laatste pagina's nog te lezen.

Ik heb natuurlijk ook wel veel bijgeleerd over Treblinka en de opstand die daar ontstaan is door de gevangen. Maar dat weegt jammer genoeg niet op tegen de moeite die ik had om door het verhaal te raken. Het boek heeft mij wel geïnspireerd om meerdere getuigenissen van Treblinka op te zoeken en deze boeken ook alvast al op mijn verlanglijstje te zetten.

Wil je graag een boek over Treblinka met feitjes, die je zelf kan organiseren in je hoofd, dan ben je met deze zeker wel aan het juiste adres.

'Weg met Hitler, leve de joden!'

Deze paragraaf wil ik graag met jullie delen

En daar hebben we hem dan. Hij heette Kurt Franz en was de plaatsvervanger van Stangl. Een knappe man, een recht postuur, al van ver trok hij de aandacht. 'Als een circuspaard met zijn glimmende hoge laarzen. Als een balletdanser die over zijn hoogtepunt heen was,' beschreef Willenberg hem. De SS'er stond in het midden van het plein en keek met een onverschillige blik naar de bedrijvigheid om zich heen. Aan een korte lijn had hij een hond, een sint-bernard. Het dier zag eruit als een goedige sul. Alle kinderen weten dat honden van dat ras mensen in nood helpen.

De hond van Franz heette Barry, en ook hij was opgeleid, maar niet om mensen te redden. Hij was afgericht om bij mannen hun genitaliën eraf te bijten. Na een succesvolle hap met zijn kwijlende bek beloonde zijn baasje hem met een lachsalvo.



Na hun naasten naar de dood te hebben begeleid, sloten de leden van het commando hun dienst af met een lied. En niet zomaar een lied. Het bleek dat Treblinka een eigen hymne had.

De woorden van dat lied boorden zich zo diep in de hoofden van de gevangen dat ieder van hen ze jaren later nog uit zijn hoofd lee kon zingen.

Hierboven het lied gezongen door Franz Suchomel, een voormalige SS'ers, kampbewaker van Treblinka.


Specificaties

Uitgever: Uitgeverij Omniboek

Prijs: Paperback €22,50 E-book €9,99

Publicatiedatum: 21-07-2020

Aantal pagina's: 320

ISBN: 9789401916820